Хорт хавдар євчний улмаас нас баралтын тївшин 10 000 эрэгтэй хїн амд 13.45, 10 000 эмэгтэй хїн амд 10.01 ногдож байна.
Эрэгтэйчїїдийн дунд элэг, ходоод, уушиг, улаан хоолой, тїрїї булчирхайн хорт хавдар, эмэгтэйчїїдийн дунд элэг, ходоод, улаан хоолой,умайн хїзїї, уушигны хорт хавдар євчний улмаас нас барах нь илїїтэй байна.
Хорт хавдартай гэж оношлогдсон хүн амын 73,4% нь өвчнийхөө III. IV үедээ буюу хожуу үедээ орсон, хорт хавдраар нас барагсадын 44,2% нь анх оношлогдсоноосоо хойш 1 жил хүртэлх хугацаанд л амьдарсан байна.
Хорт хавдар үүсгэдэг зүйлс:
1. Удамшлын нөлөө

2. Хоолыг час халуунаар нь идсэнээр улаан хоолой түлэгдэн сорвижиж улмаар хорт хавдар үүсэх нэг шалтгаан болдог байна.

3. Хоносон хоолоо халааж идсэнээр ходоодыг аажмаар гэмтээж улмаар хорт хавдар үүсэхэд нөлөөлдөг ажээ.

4. Спиртийн төрлийн ундаа болон тамхи нь хорт хавдраар өвчлөх нэг шалтаг болдог. Хэн нэг нь олон жил архи уугаад ямар нэг өөрчлөлт ороогүй байхад бусад нь 3-5 жил архи уугаад л хорт хавдраар өөд болдог байна.

5. Шарсан, хайрсан, утсан хүнс амттай байх тусмаа хүний биед хортойгоор нөлөөлдөг аж. Энэ нь хорт хавдар үүсэх шалтгаан болдог байна.

6. Хүмүүс малын өөхийг хүний биед сайн, ямар ч хоргүй гэх мэтээр өрөөсгөл ойлголттой байдаг. Гэтэл орчин үеийн шинжлэх ухаан өөхийг хор хэмээн тодорхойлоод зогсохгүй хорт хавдар үүсэхэд нөлөөлдөг гэсэн дүгнэлтэд хүрээд байна. Хүнсний бүтээгдэхүүнээс давс, элсэн чихэр, өөх гурвыг "Цагаан үхэл" буюу гурван цагааны хор хэмээн нэрлэх нь ч буй. Иймд ямар ч тохиолдолд өөхнөөс зайлсхийх хэрэгтэй.

7. Тамхи- Хорт хавдраас vvдэлтэй нас баралтын 33 хувь нь тамхины хэрэглээтэй холбоотой.

8. Ислэг ихтэй хоол хvнс- Жимс, жимсгэнэ, хvнсний ногоо, vр тарианы тєрлийн бvтээгдэхvvнд ислэг их бий.

9. Цаг агаар- Наран хэт гарах, тvлэгдэх нь арьсны хорт хавдар vvсэх эрсдэлд хvргэх гол хvчин зvйл болно.

10. Биеийн жин- Илvvдэл жин хорт хавдар vvсэх хvчин зvйлийн нэг мєн.
Хорт хавдраас урьдчилан сэргийлэх дэглэм:
1-р дэглэм : Хоол ялгахгүйгээр шим тэжээлийг тохируулж идэх
2-р дэглэм : Нэг хоол идэхгүй байх
3-р дэглэм : Хэт идэхгүй, хэтэрхий их уухгүй байх
4-р дэглэм : Тамхи их татахгүй байх
5-р дэглэм : Тохиромжтой хэмжээгээр А,С,Е витамин болон эслэг ихтэй хүнс хэрэглэх
6-р дэглэм : Халуун ногоотой юм их идэхгүй, дэндүү халуун юм идэхгүй байх
7-р дэглэм : Хэт түлэгдсэн юм идэхгүй байх
8-р дэглэм : Хөгзөрсөн юм идэхгүй байх
9-р дэглэм : Наранд дэндүү байхгүй байх
10-р дэглэм : Ядаргаанд орохоос зайлсхийх
11-р дэглэм : Үргэлж ариун цэврийг сахих
12-р дэглэм: Дасгал хєдєлгєєн- Долоо хоног бvр дєрвєн цагийг дасгал сургуулилтандаа зарцуулаарай. Энэ нь бvдvvн гэдэс, хєхний хорт хавдрын эрсдлийг бууруулах юм.

Эрүүл байхад нөлөөлөх хүчин зүйлс:
1) Натурал хоололт (Nutrition)
2) Хөдөлгөөн (Exercise)
3) Ус (Water)
4) Нарны гэрэл (sunlight)
5) Хэмжээ хязгаар (Temperance)
6) Цэвэр агаар (Air)
7) Амралт (Rest)
8) Итгэл найдвар (Trust)
Хорт хавдарын жишээг зургаар үзүүлвэл: